Dopasowanie suplementarne pracownika do firmy typu „jabłko-jabłko”

Sens w pracy buduje pomost pomiędzy pracownikiem a firmą. Dopasowanie do misji i kultury organizacyjnej pracownika jest istotniejsze nawet od umiejętności. Umiejętności można zdobyć. “A zmienić swój lub czyiś system wartości nie jest tak łatwo. Wartości mają charakter wisceralny, trzewny. Są zakorzenione w naszym ciele”. Przypomina mi się postać królowej Elżbiety II, która wielokrotnie określona została jako strażniczka wartości.

Dopasowanie suplementarne typu „jabłko-jabłko” (ang. supplementary fit) polega na dopasowaniu pracownika do organizacji pod względem celów, wartości czy osobowości.   Dopasowanie suplementarne można porównać do zbiorów matematycznych, kiedy to dane egzemplarze zaliczają się do tej samej grupy, gatunku, kategorii.

Jak misja firmy może wpłynąć na pracownika i organizację?

Moja klientka Sandra miała niespełna trzydzieści lat, gdy aplikowała do znanej firmy konsultingowej z zakresu IT. To było jej spełnienie marzeń, które z jednej strony ją napędzało, a z drugiej paraliżowało strachem.

• A co jeśli dam plamę? – mówiła do siebie, przemierzając ulice dusznego miasta i maskując swoją niepewność pod podkładem Max Factor.

W końcu nadszedł dzień rozmowy kwalifikacyjnej. Czuła się przygotowana do tej metaforycznej walki o swoje marzenia. Była pewna siebie i zdeterminowana. Przekroczyła próg budynku ze szkła i metalu niczym Rubikon, stając oko w oko z poważnie wyglądającym headhunterem, który atakował ją gradobiciem pytań. Sandra z wirtuozerią i sprytem odpowiadała, trzymając się wcześniej ustalonego planu. Znała swoją wartość i wiedziała, że zasługuje na tę posadę jak nikt inny. Konstruktywną rozmowę przerwała informacja o konieczności napisania eseju na temat misji firmy. Sandra zgodziła się z uśmiechem, jednak w środku czuła jak jej pewność siebie rozpada się na kawałki. Uścisnęła rękę headhunterowi i zniknęła za drzwiami, nad którymi umieszczony był logotyp firmy jej marzeń.

Sandra nigdy nie czuła się mocna w pisaniu. Była ekstrawertyczką, która wolała budować relacje niż ubierać swoje wywody w logiczne ciągi przyczynowo-skutkowe.

• Jak mam napisać esej o wartościach firmy i odnieść się w nim do własnych celów?

Karkołomne zadanie sprawiło, że Sandra porzuciła marzenia o przebranżowieniu się. Tkwiąc w swojej nudnej pracy, w której nie widziała sensu, wpadł jej w ręce artykuł
autorstwa badaczki Kristoff. Przeczytała go z zapartym tchem kilkakrotnie. Poczuła impuls. Bierność przeobraziła się w działanie. Po zakończeniu obowiązków zawodowych udała się prosto do domu. Zrobiła research, wypisując wartości firmy na kartkach, do których dopisywała swoje wartości. Szukała powiązań i inspiracji. Odblokowała się. Zaczęła pisać z zapałem walczącej o środowisko naturalne Grety Thunberg i widzieć związki przyczynowo-skutkowe. Wartości firmy zainspirowały ją
do pisania. Wysłała esej. Parę dni później odebrała telefon od headhuntera, który po pochwale eseju, zaproponował jej pracę. Pewnego dnia pracując już w dziale marketingu firmy konsultingowej, przypomniała sobie artykuł Kristoff, który stał się katalizatorem zmiany zawodowej.

Zamów konsultacje psychologiczne w kontekście sensu pracy.

Na czym polega dopasowanie komplementarne i suplementarne?

Rozumienie pojęcia dopasowania w pracy przeszło ogromną ewolucję na przestrzeni kilkudziesięciu lat. W psychologii wyróżniamy dwa typy dopasowań, które zostały opracowane przez Muchinsky’iego i Monahana (1987):

• komplementarne
• suplementarne

Dopasowanie komplementarne (ang. complementary fit) polega na tym, że obie strony (pracownik i organizacja) zaspokajają swoje potrzeby. Możemy porównać organizacje i pracownika do „wtyczki i kontaktu” – oba przedmioty są ze sobą połączone i do siebie pasują. Innym przykładem jest metafora związku partnerskiego, w którym to partnerzy dobierają się na zasadzie przeciwieństw i nawzajem się uzupełniają. Organizacja zaspokaja potrzeby pracownika w zakresie wartości, poczucia bezpieczeństwa, możliwości rozwoju, zaspokojenia odpowiednich potrzeb finansowych. Z kolei pracownik „wnosi” do organizacji kompetencje, umiejętności, które odpowiadają zapotrzebowaniu organizacji. Jeśli obie strony spełniają swoje potrzeby, to znaczy, że do siebie pasują.

Dopasowanie suplementarne jak waluta przyszłości organizacji

O dopasowaniu suplementarnym (ang. supplementary fit) możemy mówić wtedy, gdy wartości i kultura organizacji są podobne do celów, wartości i osobowości
pracowników. Dopasowanie suplementarne można porównać do zbiorów matematycznych, kiedy to dane egzemplarze zaliczają się do tej samej grupy, gatunku, kategorii. Porównując je do owoców, jabłka pasują do jabłek, a gruszki do gruszek. Idąc dalej tym tokiem myślenia, grejpfrut i melon pasują do zbioru owoców cytrusowych, a śliwki, wiśnie, czereśnie do owoców pestkowych. Niektórzy badacze nazywają to dopasowaniem typu „jabłko-jabłko”.

Przykładowo, pracownik IT pragnie wolności osobistej, a zatrudniająca go firma ma wpisaną w swoją misję pracę zdalną, bo twierdzi, że swobody pracownicze wyzwalają kreatywność i lojalność. Młoda pracownica firmy rodzinnej z branży logistycznej jest ekolożką, walcząc z degradacją środowiska w organizacjach pozarządowych. Będzie szukała firmy, która za sprawą działań CSR-owych wspiera budowę farm wiatrowych czy też oszczędza energię świetlną i wodę czy prowadzi aktywną politykę recyklingową. 

Cechy, jakie może zaoferować organizacja w dopasowaniu suplementarnym to: kultura organizacyjna, klimat (atmosfera w pracy) czy wartości firmy. Te znajdują ujście w misji firmy na stronie internetowej czy działaniach hr-owych w ramach komunikacji wewnętrznej. Oczywiście często wzniosłe deklaracje w misji czy komunikacji firmy, nie są stosowane w praktyce. 

Cechy/wartości zarezerwowane dla pracownika to: cechy osobowości, wyznawane wartości, charakterystyka demograficzna.

Wystąpienie podobieństwa w zakresie wartości na linii człowiek – organizacja sprawia, że powstaje „chemia”, której efektem jest podjęcie współpracy. Dopasowanie suplementarne jest dla organizacji nie tylko szansą na pozycjonowanie marki w kampaniach rekrutacyjnych, ale i wabikiem na wartościowych pracowników. Dopasowanie suplementarne i nadawanie sensu pracy przez organizacje staje się największą walutą organizacji, która w dłuższej perspektywie przyniesie im poprawę wizerunku, zwiększenie przychodów czy przewagę konkurencyjną.

Zamów konsultacje psychologiczne w kontekście sensu pracy.

Jak pracować nad zwiększeniem dopasowania typu „jabłko-jabłko” w organizacji?

W badaniach prowadzonych w Polsce (Czarnota-Bojarska, 2010) pokazano, że osoby odczuwające silniejsze dopasowanie są bardziej zadowolone z pracy i przywiązane do organizacji. Istotniejsze znaczenie miało w przypadku tych związków dopasowanie pod względem norm i wartości (suplementarne) niż pod względem zaspokojenia wzajemnych potrzeb oraz oczekiwań pracownika i organizacji (komplementarne).

Poznaj skuteczne narzędzia, które optymalizują dopasowanie człowiek – praca i zwiększają sens w pracy

1. Określ metodologię definiowania wartości w organizacji. Jakich narzędzi używasz? Kto jest zaangażowany w ten proces? Czy istnieją standardy definiowania wartości? Np. jeśli wartością jest innowacja, to co robisz w tym kierunku, aby dać tę wartość kandydatom i pracownikom? 
2. Zmień podejście do rekrutacji, wykorzystując dopasowanie typu „jabłko-jabłko”. Dołącz do grona firm, które wdrażają skuteczne i oparte na rzetelnej wiedzy i badaniach strategie rekrutacyjne. 
3. Wykorzystaj „sens w pracy” jako najcenniejszą walutę rekrutacji i podnoszenia przychodów firmy. Pomagając odnaleźć sens pracownikom, zwiększasz ich produktywność i lojalność o kilkadziesiąt procent. Wyróżnij się na tle konkurencji za sprawą sensu pracy.

Umów się ze mną na konsultację indywidualną, podczas której pomogę Ci zbudować strategię rekrutacji w oparciu o dopasowanie suplementarne.